Trwająca właśnie rewolucja przemysłowa przyniosła wiele pozytywnych rozwiązań technicznych zwiększających efektywność i wydajność przedsiębiorstw. Kluczem do sukcesu pełnej optymalizacji działań jest stosowanie i połączenie dwóch technologii: operacyjnej OT i informatycznej IT.

W firmach produkcyjnych przemysł 4.0 wprowadził prawdziwą rewolucję. Dzięki niemu, wdrożono rozwiązania, które wyręczają pracę człowieka z mozolnych i powtarzalnych czynności. Ich praca została zastąpiona przez sztuczną inteligencję. Dzięki niej i uczeniu maszynowemu komputer może podejmować decyzje korzystne dla przedsiębiorstwa i usprawniać niektóre procesy. Co przekłada się na zwiększenie efektywności, a w konsekwencji do oszczędności czasu i środków finansowych.

Technologie OT i IT wykorzystywane są w wielu gałęziach przemysłu – zaczynając od małych fabryk produkcyjnych, aż po wielkie koncerny naftowe, gazowe i energetyczne. Dlatego bardzo ważnym aspektem prawidłowego funkcjonowania są odpowiednio wdrożone procedury zabezpieczeń przed potencjalnymi zagrożeniami płynącymi z sieci internetowej.

Technologie OT i IT – podstawowe różnice

Technologia operacyjna (OT) dotyczy wszystkich działań związanych z kontrolą i zarządzeniem maszynami. To wszelkie urządzenia i software (systemy) służące do zarządzania i monitoringu fizycznych urządzeń tj.: maszyny produkcyjne, pompy… Osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo systemów OT skupiają się na dostępnych usługach. Priorytetem jest utrzymanie możliwości produkcyjnych, ponieważ jakakolwiek awaria, może skutkować opóźnieniami, które w konsekwencji wywołają straty finansowe. Ponadto bezpieczeństwo produkcji, jest równie ważne, ponieważ silniki, napędy i procesory stanowią potencjalne fizyczne zagrożenie dla operatorów. 

Technologia informatyczna (IT) obejmuje urządzenia zbierające i przesyłające między sobą dane. Dzięki nim, rejestrują sposób wykonywanej pracy oraz mogą zarządzać wieloma systemami jednocześnie. Inżynierowie IT zajmują się więc w szczególności kwestiami nienaruszalności zabezpieczeń sieci komputerowej.

Korzyści z integracji systemów OT i IT

Te dwie różne technologie świetnie funkcjonują w nowoczesnych przedsiębiorstwach tylko wtedy, gdy są ze sobą połączone. Zbieranie, przesyłanie i sterowanie produkcją staje się znacznie łatwiejsze.

Integracja systemów OT i IT umożliwia przesyłanie danych w czasie rzeczywistym pomiędzy zasobami w fabryce oraz udostępniane innym komponentom pakietu oprogramowania przedsiębiorstwa (np. w programie do planowania zasobów przedsiębiorstwa ERP).

Najważniejsze korzyści płynące z integracji OT i IT:

• redukcja kosztów, polegająca na tym, że jeden standard oparty na jednym systemie przekłada się na niższe koszty jego utrzymania i administrowania;
• minimalizowanie ryzyka: jeden system to zwiększona kontrola nad rozproszonymi procesami, lepsza zgodność z przepisami oraz pełny monitoring;
• poprawa wydajności: poprawa wartości kluczowych wskaźników wydajności (KPI) oraz niezawodności dzięki zwiększeniu stopnia automatyzacji;
• elastyczność dzięki transparentności procesu produkcyjnego, kosztów operacyjnych i strukturalnych, logistyki oraz procesu decyzyjnego.,
• strategia produkcyjna i biznesowa, która wpływa na lepszy przepływ informacji i szybszą reakcję.

Cyberbezpieczeństwo a technologie OT i IT

Bezpieczeństwo OT jest bardzo ważne z punktu widzenia prawidłowego działania przedsiębiorstwa. W przypadku wystąpienia cyberataku możliwymi skutkami są:

• zatrzymanie procesu produkcji,
• wyrządzanie nieodwracalnych szkód fizycznych (np. uszkodzenie urządzeń),
• szkody technologiczne (np. zmiana składu produktu).

Natomiast świat IT jest ściśle związany z wymianą danych. A tam, gdzie są dane, pojawiają się kwestie bezpieczeństwa cyfrowego. Wzmożona integracja technologii OT i IT bez wątpliwości przynosi wiele korzyści. Niestety, intensywny rozwój powiększa przestrzeń nowych zagrożeń i incydentów związanych z bezpieczeństwem.

IT zabezpiecza i dostarcza sieci przewodowe LAN, WiFi, sieci niskoprądowe LoRa czy SifFox. Jednocześnie zabezpiecza dostęp do nich z sieci internetowej. Natomiast OT jest krytyczne dla zachowania ciągłości biznesowej. Dlatego też, bezpieczeństwo w obu obszarach jest istotnym elementem kooperacji.

Firmy IT zajmujące się opracowaniem i wdrożeniem procedur bezpieczeństwa tworzą takie zabezpieczenia sieci, aby skutki potencjalnego cyberataku były jak najmniej odczuwalne dla całości procesu technologicznego oraz przedsiębiorstwa. Eksperci z branży cyberbezpieczeństwa alarmują, że nie chodzi o to, czy zostaniesz dotknięty cyberatakiem, ale kiedy to nastąpi. Nie sposób zabezpieczyć się przed wszystkimi atakami, ale można wprowadzić odpowiednie procedury, które zminimalizują skutki cyberataku.

Zespoły odpowiedzialne za systemy OT i IT w przedsiębiorstwie muszą stawić czoła współczesnym wyzwaniom i zagrożeniem, niezależnie od ich charakteru. Nie każda firma musi borykać się z problemami bezpieczeństwa. Tak na prawdę zależy to tylko od tego, jak dużo uwagi poświęci się aspektom bezpieczeństwa i dostępności.